Ondersteuning bij het opsporen van nesten van Aziatische hoornaars

De Aziatische Hoornaar (Vespa Velutina) is een uitheemse wespensoort die in 2004 zijn intrede maakte in Frankrijk door middel van goederentransport afkomstig uit Zuid-Oost Azië. Sindsdien heeft hij zich gevestigd in grote delen van Europa. Ook in regio Oudenaarde werd in 2017 een eerste exemplaar aangetroffen door een imker nabij Bos 't Ename. Sindsdien neemt het aantal waarnemingen stelselmatig toe. Vorig jaar werden al meer dan 120 nesten aangetroffen in Vlaanderen. 

Aziatische vs. Europese hoornaar

De Aziatische hoornaar is verwant aan onze inheemse Europese hoornaar (Vespa crabro), maar is vrij gemakkelijk te onderscheiden. De Aziatische hoornaar is kleiner (25 – 30 mm) en wordt gekenmerkt door de zwarte poten met opvallende gele uiteinden. Het borststuk is zwart fluwelig, en de 2 achterlijfssegmenten zijn geel-oranje van kleur.  

De Europese hoornaar, of zoals hij in de volksmond ook vaak wordt genoemd: de hoorntor of paardenwesp, is al sinds jaar en dag aanwezig in België en verricht absoluut geen kwaad, integendeel. Hoe meer Europese hoornaars er zijn hoe minder kans de Aziatische hoornaar heeft om zich hier te gaan vestigen (omwille van competitie voor voedsel, nestgelegenheid en overwinteringsplaatsen).

Voor de mens is een Aziatische hoornaar niet veel gevaarlijker dan een gewone wesp. Het is vooral de honingbij (Apis mellifera) die het nog harder te verduren krijgt. Aziatische hoornaars patrouilleren vaak voor het nest van honingbijen om terugkerende bijtjes te vangen. Daarnaast zorgt een patrouillerende Aziatische hoornaar er ook voor dat honingbijen minder geneigd zijn hun nest te verlaten waardoor ze minder gewassen kunnen bestuiven en minder voedsel kunnen vergaren voor de kolonie. Op het einde van de zomer, wanneer de hoornaars hun jongen moeten voeden, durven ze ook een nest binnen te dringen en kunnen zo op enkele uren een volledige bijenkolonie of nestkast leegroven.

De enige manier om de invasie van de Aziatische hoornaar af te remmen is het opsporen en vernietigen van de nesten. De nesten zijn doorgaans lichtbruin, bol- tot peervormig en hangen vaak in hoge boomtoppen. Het verwijderen gebeurt door de brandweer of een gespecialiseerde privé-firma. Ga zeker nooit zelf aan de slag! Bij bedreiging van het nest kunnen ze zeer agressief reageren.

In Oudenaarde zetten de imkers van de Koninklijke Oudenaardse Bijentelermaatschappij zich actief in voor het opsporen van nesten. Bij waarnemingen van Aziatische hoornaars worden lokpotten geïnstalleerd. De individuen worden zo mogelijk gevangen en voorzien van een kleurtje op de borst vooraleer ze terug worden losgelaten. Wanneer de hoornaars later terugkeren naar de lokpot wordt nagegaan hoelang ze de lokstof opzuigen en in welke richting ze wegvliegen. Aan de hand van de hoeveelheid opgezogen lokstof kunnen ze de afstand van het nest inschatten. Enkele dagen later wordt de lokpot verplaatst in de vliegrichting van de hoornaar om zo een preciezere inschatting van de nestlocatie te kunnen maken.

Bijenvriendelijke stad

Met het afremmen van de verspreiding van de Aziatische hoornaar wordt opnieuw een stap gezet naar Oudenaarde als bijenvriendelijke stad. Er worden ondertussen al meerdere acties ondernomen om de druk op onze inheemse bijen te verlichten. Het omvormen van gazons tot bloemenweides met bijenvriendelijke planten en het inzaaien van duurzame bloemmengsels zorgen voor het verhogen van de biodiversiteit

• Grote stukken openbaar groen worden op een meer natuurlijke wijze ingericht en beheerd
• Extensief beheer van stedelijke groenelementen (minder maaien en snoeien na de bloei) zorgt voor een hogere soortenrijkdom en meer bloei
• In het kader van ecologisch bermbeheer worden bermen bij een eerste maaibeurt slechts gedeeltelijk gemaaid zodat een voldoende kruidenrijke berm overblijft
• Op verschillende locaties in de stad worden bijenhotels geplaatst. Je kan ook zelf aan de slag om thuis een bijenhotel te plaatsen!
• …